Anadolu Üniversitesi'nden (AÜ) yapılan bir bilimsel araştırma projesi (BAP) desteğiyle, Frig uygarlığının en önemli merkezlerinden olan Yazılıkaya/Midas Kale'de arkeolojide dijital dönüşüme öncülük eden bir çalışma hayata geçirildi.
AÜ Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Rahşan Tamsü Polat’ın yürütücülüğündeki proje, "Yazılıkaya/Midas Kalenin Yapay Zekâ Destekli Simülasyonu ve Sanal Tur Uygulaması" adını taşıyor.
Frig Vadisi Üç Boyutlu Modelleme ile Canlandı
Doç. Dr. Yusuf Polat başkanlığında 2022 yılında başlayan Yazılıkaya – Midas Kale kazısı, Frig uygarlığının dini ve kültürel yaşamına ışık tutmaya devam ederken, bu yeni proje ile arkeolojik veriler sanal ortama taşındı.
Proje kapsamında:
Midas Vadisi, yapay zekâ destekli teknolojilerle üç boyutlu olarak modellendi.
Bölgenin kültürel dokusu, tarihsel sahneler ve ritüeller yapay zekâ aracılığıyla yeniden canlandırıldı.
Yapay Zekâ ile Arkeolojide Yeni Dönem
Midas Vadisi, proje kapsamında drone fotogrametrisi, dijital haritalama ve derin öğrenme algoritmaları kullanılarak sanal ortama aktarıldı. Bu teknolojik dönüşüm, iki ana çıktıyı sağladı:
360 Derece Sanal Tur: Ziyaretçilere binlerce yıl öncesine ait bir Frig köyünü adım adım gezme olanağı sunan sanal tur oluşturuldu.
Video Canlandırmaları: Yapay zekâ destekli video canlandırmaları ile Frig halkının dini törenleri, yaşam ritüelleri ve dönemin mimarisi bilimsel verilere dayanarak yeniden sahneye taşındı.
Kültürel Mirası Koruma ve Gelecek Vizyonu
Prof. Dr. Rahşan Tamsü Polat, projenin sadece bilimsel değil, aynı zamanda kültürel bir sorumluluk taşıdığını belirterek, kazının amacını şu sözlerle özetledi:
“Yapay zekâ bize geçmişin hikâyelerini yeniden anlatma gücü veriyor. Bu, sadece bir kazı çalışması değil; Frig kültürünü gelecek kuşaklara ulaştırmanın çağdaş bir yolu.”
Bu projeyle, Midas Vadisi artık yalnızca kazı alanında değil, dijital dünyada da erişilebilir bir kültürel miras haline gelirken, Türkiye’de arkeolojik verilerin dijital teknolojilerle belgelenmesi ve paylaşılmasına yönelik önemli bir örnek teşkil ediyor.
