Türk Oftalmoloji Derneği (TOD), 14 Kasım Dünya Diyabet Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, diyabetin göz sağlığı için büyük bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekti. Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) 2024 verilerine göre, tespit edilen yaklaşık 7 milyon diyabet hastasıyla Türkiye'nin, diyabet görülme oranında Avrupa ülkeleri içinde en yüksek sırada yer aldığını belirtti.
TOD Tıbbi Retina Birimi Başkanı Prof. Dr. Sibel Çalışkan Kadayıfçılar, diyabetin sinsi bir hastalık olduğunu ve hastaların şikayetleri olmasa bile yılda en az bir kez göz doktoruna gitmeleri gerektiğini vurguladı.
Diyabetin Göz Üzerindeki Sinsi Etkileri
Diyabet, basit gelip geçici görme değişikliklerinden, kalıcı görme kaybına ve körlük riskine kadar gözleri etkileyebilmektedir.
En Ciddi Sorunlar:
-
Diyabetik Retinopati: Görmeyi sağlayan retina tabakasındaki kan damarlarının hasarlanması, anormal yeni damarların oluşması ve bu damarlardan göz içine kanama sonucu görme kaybının gelişmesidir.
-
Diyabetik Makula Ödemi (DMÖ): Diyabetik retinopati sırasında zayıflayan damarlardan sızan kan ve sıvının görme merkezi (makula) denilen alanda birikmesidir.
-
Diğer Etkiler: Diyabetli hastalarda katarakt daha sık ve erken yaşta görülür; kontrolsüz diyabette gözlük dereceleri hızla değişebilir (hasta üç-dört ayda bir gözlük değiştirme ihtiyacı duyabilir) ve çift görme şikayetleri ortaya çıkabilir.
Prof. Dr. Kadayıfçılar, DMÖ'nün bulanık görme, renkleri soluk görme, cisimlerin şekillerini ve boyutlarını farklı görme ve düz çizgileri dalgalı görme gibi belirtilerle kendini gösterdiğini, özellikle üretken çağdaki insanlarda görüldüğünde hem birey hem de toplum açısından büyük bir yüke neden olduğunu ifade etti.
Erken Tanı ve Tedavinin Önemi
Hem dünyada hem de Türkiye'de diyabetli hastaların yaklaşık yüzde 50'sinin tespit edilebildiğini belirten Prof. Dr. Kadayıfçılar, birçok hastanın diyabet hastası olduğunu ilk kez göz muayenesinde öğrendiğini ekledi.
-
Erken Tanı Şartı: Diyabetik retinopati ve makula ödeminde erken tanı ve erken başlanan tedavi hayati önem taşımaktadır. Bunun için diyabet hastalarının düzenli olarak göz bebeği büyültülerek yapılacak göz dibi muayenesine gitmesi elzemdir.
-
Tanı Tetkikleri: Tanıyı desteklemek için optik koherens tomografi (OCT) ve gerektiğinde fundus floresein anjiografi gibi tetkikler kullanılır.
Tedavi ve Korunma Yolları:
Göz açısından tedaviye erken başlamak görme kaybını önleyebilir ve hatta görmeyi artırabilir. Ancak sadece göz tedavisi değil, metabolik bozuklukların düzeltilmesi de kritiktir:
-
Metabolik Kontrol: Kan glukoz düzeylerinin, kan basıncının, serum lipidlerinin, kalp ve böbrek fonksiyonlarının mümkün olduğunca normal değerlerde tutulması amaçlanmalıdır.
-
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli egzersiz, sigaradan uzak durma ve sağlıklı bir kiloda kalma ile pek çok risk faktörü değiştirilebilir.
|
