Düşündüren Tablo: 21 İl'de Emekli Sayısı, Çalışan Sayısını Geçti! Sosyal Güvenlik Sisteminde Kırmızı Alarm
Türkiye'nin sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından kritik önem taşıyan aktif/pasif oranı, son verilerle endişe verici bir tablo çizdi. Doğum oranlarının düşmesi ve gençlerin çalışma hayatına geç başlaması gibi etkenler nedeniyle 21 ilde emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı, kayıtlı çalışan sayısını geçti.
Aktif/Pasif Oranında Gerileme
-
Türkiye Geneli Oran: Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini gösteren aktif/pasif (çalışan/emekli) oranı, 2024 yılı genelinde 1,61 olarak gerçekleşirken, Ağustos ayında bu oran 1,60 seviyesine indi.
-
Sayılarda Durum: Yıl sonunda Türkiye genelinde 25 milyon 625 bin 750 aktif sigortalıya karşılık, 16 milyon 677 bin 617 kişi emekli, dul veya yetim aylığı alıyor.
Not: Aktif sigortalı toplamına 1,4 milyon stajyer/kursiyer ve 539 bin çırak dahildir. Bu gruplar hariç tutulduğunda zorunlu sigortalı çalışan sayısı 23 milyon 202 bin 708 olarak hesaplanmıştır.
Aktif/Pasif Dengesi Bozulan İller
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın aktardığı bilgilere göre, aktif çalışan sayısının emekli sayısından az olduğu 21 il bulunuyor. Özellikle bazı illerdeki denge bozukluğu çarpıcıdır:
-
Sinop: 65 bin 514 emekliye karşılık sadece 48 bin 42 kayıtlı çalışan bulunuyor.
-
Diğer Örnekler: Zonguldak, Bartın ve Rize gibi illerde de aktif/pasif dengesi emekliler lehine bozulmuş durumdadır.
Çalışan sayısının emekli nüfusundan sadece %10 oranında fazla olduğu iller ise Denizli, Gümüşhane, İzmir, Kastamonu, Samsun, Sivas, Uşak ve Kırıkkale'dir. (Örneğin İzmir'de 100 emekliye karşılık 110 çalışan mevcuttur).
-
Büyük Şehirler: İstanbul'da aktif/pasif oranı 1,64 (5,5 milyon çalışana karşılık 3,3 milyon emekli), Ankara'da ise 1,46 olarak kaydedilmiştir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Doğurganlık Hızı Uyarısı
Tablonun oluşmasında etkili olan demografik yapıya dikkat çeken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin doğurganlık hızının tarihi bir eşiğin altına indiği konusunda uyarıda bulunmuştu:
“Türkiye'nin doğurganlık hızı tarihimizde ilk kez 1,48'e gerilemiş durumda. Bu, bir felaket. Bu rakam, kritik eşik olan 2,1’in çok altında bir seviyedir.”
Erdoğan, doğum hızının düşmesinin ana nedeninin ekonomik sorunlar değil, aksine "popüler kültürün konforu, tüketimi ve nefsi hevesleri yücelten telkinleri" olduğunu belirtmiş; refah seviyesi yükseldikçe doğurganlık hızının düşme eğilimine, küresel ve Avrupa örnekleriyle dikkat çekmiştir. |
