Hayatta çeşitli risk ya da zorluklarla karşılaşıldığında, zorlu yaşam olayları ile baş etme ve sağlıklı uyum gösterme psikolojik sağlamlığı gündeme getiriyor. Aile Danışmanı Ebru Özer Özkul, psikolojik sağlamlıkla ilgili bilgi verdi.
Aile Danışmanı Ebru Özer Özkul, psikolojik sağlamlığın; travma, zorlu yaşam olayları ya da belirgin bir risk altında baş etme, sağlıklı uyum gösterme ya da yeterlilik geliştirebilme süreçlerini içerdiğini söyledi.
Bazen başarıyla bazen de başarısızlıkla baş edebilmek gerektiğini kaydeden Özkul, ”Risk ya da zorluğa maruz kalma durumunda psikolojik sağlamlık gündeme geliyor. Kişinin duruma uyum sağlayarak mevcut tüm olumsuz koşullara rağmen yaşamın farklı alanlarında başarı elde edebilmesi gerekiyor. Bu da psikolojik sağlamlık gerektiriyor” dedi.
Psikolojik sağlamlığın alt başlıklarında; eğitimsel sağlamlık, akademik sağlamlık, duygusal sağlamlık, davranışsal sağlamlık, ego sağlamlığı gibi kavramların bulunduğunu anlatan Ebru Özer Özkul şunları söyledi:
Psikolojik sağlamlığı olan kişilerin özellikleri
“Eğer kişide yeterlilik ve yetenekleri ile doğru orantılı kendine güven varsa, uyum becerisi, sosyal beceri, özyetkinlik, özerklik, problem çözme becerisi, yüksek benlik saygısı ve ego kontrolü varsa psikolojik sağlamlıktan söz edebiliriz. Otokontrolün olması çok önemli. En önemlisi de yüksek benlik saygısı. Etkili problem çözme becerilerine sahip olmak, özerklik, iyimserlik, geleceğe umutla bakıyor olabilmek psikolojik sağlamlığı olan kişilerde bulunan özellikler. Zeka da psikolojik sağlamlıkla doğru orantılı. Ayrıca daha uyumlu bir mizaca sahip olmak da psikolojik sağlamlık açısından bir avantaj”.
Psikolojik sağlamlığı olan bireylerin daha mutlu olduğunu ifade eden Ebru Özer Özkul, mizah ve espri anlayışlarının da üst düzeyde olduğunu ifade etti.
Aile Danışmanı Ebru Özer Özkul psikolojik sağlamlık konusunda şu bilgileri verdi:
“Psikolojik sağlamlığı olanlar, zorlu yaşantıları tehdit olarak algılamak yerine becerilerini sınayabileceği bir fırsat olarak algılayan, kontrolünü kaybetmeyen, karşılaştıkları olumsuzlukları kendi lehine çevirebilen ve böylece stres seviyelerini düşürebilen insanlar olarak tanımlanıyor. Tüm risk faktörlerine rağmen koruyucu faktörlerle olumlu sonuçlar elde etmeleri söz konusu.
Mutlu çocukluk geçirenlerin psikolojik sağlamlığı daha fazla
Ailede psikolojik sağlamlık çok önemli. Aile içindeki duygusal bağlar, okuldaki veya toplumdaki sosyal destek varlığı psikolojik sağlamlığı olumlu etkileyen faktörler. Sosyal bir çevrenin içinde yer alma, iyi okullarda okuma. Bir gruba ait olmak. Sevildiğin sevdiğin ilişkilerin olması, öyle bir ortamda olmak önemli.
Diğer yandan; destekleyici sıcak bir ailede büyümeyen çocuğun psikolojik sağlamlığa ulaşması daha zor. Aile içi iletişimin sıkıntılı olması, düşük sosyoekonomik düzey, iyi ebeveynlerin olmaması, bunların hepsi psikolojik sağlamlıkla ilgili bir risk oluşturuyor.
Yapılan bir araştırmada; psikolojik sağlamlığı olan, mizah ve espri anlayışı olan çocuk ve ergenlerin diğerlerine göre daha sağlıklı, daha az çocukluk hastalığı geçirmiş, fiziksel olarak daha güçlü, uyku ve yeme örüntüleri daha düzenli bireyler olduğu tespit edilmiş.
Cinsiyete göre psikolojik sağlamlık
Cinsiyet de psikolojik sağlamlıkla ilişkili görülüyor. Kızların psikolojik sağlamlığı erkeklere oranla daha fazla. Erkekler aile parçalanmalarına, toplumsal etkilere, davranışsal anlamda kızlara oranla daha olumsuz şekilde tepki gösteriyorlar. Bu durumlar erkeklerde davranış bozukluğuna yol açabiliyor, akademik başarılarını olumsuz yönde etkiliyor. Kızlar ise zorluklara rağmen akademik başarıya daha yatkınlar.
Fakat, genç yaşlarda kız çocuklarının psikolojik sağlamlığı daha fazla iken, ilerleyen yaşlarda erkeklerin psikolojik sağlamlığı kızları geçiyor.
Psikolojik sağlamlığı etkileyen faktörler
Psikolojik sağlamlığı belirleyen birçok bireysel ve çevresel faktör var. Aile, okul, toplum ve çevrenin iyi olması, kişinin kendisiyle ilgili olumlu atıfları, entelektüel kapasitenin yüksek olması, yumuşak başlı ve herkes tarafından sevilen biri olması, iyi sosyoekonomik düzey, hepsi psikolojik sağlamlığı olumlu etkiliyor.
|
